‘Vanaf de eerste dag voelden we ons hier thuis’

24 januari 2006, 00:00 Algemeen Gesneuveld in het harnas, zo wordt wel opgemerkt richting oud-burgemeester Schutte. Zijn betrokkenheid bij de Urker visafslag was min of meer de oorzaak van het feit dat het Openbaar Ministerie hem kon ‘tackelen’. Dat die klap hard aankwam bij de familie Schutte, hebben we in het eerste deel van de twee artikelen over het vroegtijdige vertrek van de burgemeester kunnen lezen.Dit is het tweede artikel, waarin Dick en Gerrie desondanks met volle tevredenheid terugkijkten op de afgelopen zes jaar Urk. “Het was een prachtige tijd en we hebben geen moment spijt gehad van onze komst naar Urk. Sterker nog, we denken er zelfs niet over om hier weer weg te gaan.”

Burgemeester, maar ook burgervader. Het echtpaar Dick en Gerrie Schutte genoot van die taak. Jubilea, het bezoeken van hoogbejaarden, openingen, kooroptredens en ook bij het voetbal. Schutte was er als hun burgemeester, vaak vergezeld van zijn echtgenote. Maar dan... Dan word je gedwongen om vroegtijdig afscheid te nemen. Dan zie je de krant en dan staat er plotseling een andere burgemeester op de foto met tante Bep, die 96 jaar is geworden. Of de kerstbijlage van Het Urkerland waarop heel groot de beeltenis van de waarnemend burgemeester prijkt. “Dat deed pijn. Ik heb de krant eerst van me afgegooid. Ik wilde hem niet lezen. Het was te confronterend. In de volle omvang werd duidelijk dat we aan de kant gezet zijn en dat voelt niet prettig”, zo vertelt Gerrie Schutte.
Zij en haar man hebben geen makkelijk half jaar achter de rug. Burgemeester Schutte zou onbedoeld zijn ambtsgeheim hebben geschonden. Aan zijn integriteit werd ook niet getwijfeld, maar de Urker burgemeester moest als afschrikwekkend voorbeeld dienen voor de overheden en werd als het ware gedwongen om afscheid te nemen. “Bijna zes jaar eerder dan gepland, want ik was juist weer benoemd voor een periode”, geeft de 59-jarige Dick Schutte aan. Ruim zes jaar lang was hij burgemeester van Urk en die periode was ruim voldoende voor het echtpaar om Urk in het hart te sluiten en Urk sloot Dick en Gerrie Schutte in het hart.

Oenze burgemeaster
“Het begon meteen al toen we ons eerste rondje over Urk liepen. Mensen die naar je toekwamen, je een hand gaven en je ‘oenze naie burgemeaster’ noemden. Die spontaniteit, hartelijkheid en gastvrijheid kenmerkt de Urkers. Dat hebben we de afgelopen maanden ook ervaren. Veel medeleven en we hebben ervaren dat er veel voor ons is gebeden.”
Nu hij afscheid neemt als burgemeester van Urk is de veel gestelde vraag: Dan blijf je zeker niet op Urk wonen? “Alsof het vanzelfsprekend is dat je hier niet wil wonen, maar we willen hier niet meer vandaan. We voelen ons hier thuis.”
Dick en Gerrie Schutte zijn de afgelopen jaren ook wel tegen de vooroordelen aangelopen die men over Urk heeft. “Het is echter niet moeilijk om het tegendeel te bewijzen, want je hoeft ze alleen maar mee te nemen naar Urk. Als ze het karakteristieke Urk zien aan de rand van het IJsselmeer dan zijn ze verkocht, zeker als ze ook nog daadwerkelijk in aanraking komen met de bevolking. Dan kun je ze rekenen tot de steeds terugkerende gasten, die vol lof over Urk spreken.”

?Urk is interessant
Mensen horen en lezen graag over Urk, dat weet Schutte inmiddels uit ervaring. “Dat begon al toen bekend werd dat ik burgemeester van Urk zou worden. Ik werd binnen de kortste keren overstelpt door de media. Een scheve stoeptegel op Urk kan landelijk voorpaginanieuws zijn, terwijl een moord in Amsterdam ergens op de binnenpagina’s is weggemoffeld.” Als kenmerkend voorbeeld noemt hij de berichtgeving over een drugsprobleem op Urk. “Elders worden alleen dealers gepakt en op Urk besloten we om de vinger op de gebruikers te leggen om uiteindelijk bij de dealers uit te komen. Drugsgebruik werd, als het Urk betreft, voorpaginanieuws”, aldus Schutte, die het prijzenswaardig noemt dat deze aanpak op Urk uiteindelijk heeft geleid tot de oprichting van Waypoint. “We hebben het probleem als samenleving onderkend en proberen er gezamenlijk wat aan te doen”, zo geeft Schutte aan, die een grote stimulator is geweest van regulier overleg tussen de gemeente en de kerken. “We kunnen elkaar wijzen op onze verantwoordelijkheden en elkaar stimuleren. De kerken kunnen vanuit hun autoriteit weer sturend optreden richting de ouders en die op hun beurt weer naar de kinderen. Dit is een belangrijke factor waardoor we de talrijke jeugd op Urk nog goed in de hand weten te houden. Als de kerk hier geen rol in speelde, hadden we op Urk veel meer agenten nodig”, zo is de overtuiging van Schutte.

Hij kan aan de ene kant wel begrijpen waarom Urk zoveel aandacht krijgt. “Urk is toch bijzonder, alleen al als je kijkt naar de economische prestaties: de grootste kottervloot, de grootste afslag en ook nog een omvangrijke visindustrie. De aansprekende sportieve prestaties en de beroemde koren. Een Urker is ook nadrukkelijk aanwezig. Ze hebben humor, zelfspot, charisma en een sterke wil om te overleven. En Urk staat uiteraard ook bekend als Calvinistisch bolwerk. Dat schept ook haar verantwoordelijkheden, want zo gauw leer en leven niet met elkaar in overeenstemmng zijn dan wordt er door de buitenwacht een vergrootglas voor gehouden.”
Urk was bestuurlijk ook een bijzondere ervaring voor Schutte. “De politici zijn ambitieus, ongeduldig en zitten er bovenop. Besturen op hoofdlijnen is voor de Urker raad dan ook niet makkelijk. De invoering van het duale stelsel was op Urk niet nodig om de burger dichter bij de politiek te brengen. Vergaderingen vol emoties en raadsfracties die met moties hun eigen wethouders overrulen. Dat maak je ergens anders niet mee.”
Schutte heeft naar eigen zeggen altijd gepoogd om het team bij elkaar te houden. “Het is zelden gebeurd dat ik mijn dubbel tellende stem binnen het college doorslaggevend heb laten zijn. Ik streefde altijd naar een voorstel dat binnen de gemeenteraad voldoende draagvlak had.”
De periode dat Schutte burgemeester was op Urk zat vol hoogtepunten. “Urk heeft over belangstelling niet te klagen, kamerleden, ambassadeurs, ministers, buitenlandse delegaties en zelfs koningin Beatrix heb ik op Urk mogen begroeten. De feestweek rond het 100-jarig bestaan van de afslag was ook een hele happening.”
Schutte bewaart goede herinneringen aan het bestuuurlijk netwerk, dat binnen de visserij - zowel voor IJsselmeer- als Noordzeevisserij - is opgebouwd. In Brussel en Den Haag heeft hij de belangen van de visserijgemeenschap onder de aandacht gebracht.

?Toekomst
Gerrie heeft haar plekje op Urk wel gevonden. Ze is betrokken bij de tuinenclub, de Nederlandse Patiëntenvereniging en doet vrijwilligerswerk in Talma Haven. Dick blijft voorzitter van de beheerscoöperatie van de Visafslag Urk BV en de plaatselijke afdeling van de KNRM. “Ik wil me nu meer richten op bestuurlijke taken binnen de visserijsector, maar ik moet zeggen dat we ons tot op heden nog geen moment hebben verveeld. We genieten nu van dingen waar we tot voor kort geen tijd voor hadden. En niet te vergeten, ons eerste kleinkind is op komst. Daar hebben we straks dan ook meer tijd voor.”
Aan het burgemeestersambt is echter abrupt een einde gekomen. “Heel jammer, want het werd steeds leuker. Met veel mensen had je intussen een band opgebouwd en als je ze tegenkwam dan werd wel gezegd: over drie jaar ben ik 55 jaar getrouwd, dan kom je weer hè? Maar dat werk is afgekapt, met een botte bijl. We kunnen nog wel langskomen, maar dan gewoon als Dick en Gerrie.”

Politieke items

Herinrichting haventerrein
Dit is een project, waarbij er goed op gelet dient te worden, dat de herinrichting het karakter van Urk niet aantast. En dat kan betekenen, dat je hier financieel niet het maximale uithaalt. Helaas duurt de looptijd van dit project erg lang. We hadden misschien vooraf nog duidelijker moeten aangeven, wat er wel en niet gerealiseerd mag en kan worden. Dit eerst in een bestemmingsplan vastleggen en op grond daarvan een marktpartij zien te vinden.

?Multifunctioneel Centrum (MFC)
In eerste opzet een prachtig plan, maar financieel niet verantwoord. Met de bijstelling van het plan, werden de verschillende politieke visies steeds duidelijker, met als gevolg, dat het project als geheel werd afgeblazen. Nu de beoogde voorzieningen alsnog afzonderlijk worden gerealiseerd, zijn de gebruikers daar tevreden mee. Ik denk dat de gemeente daar uiteindelijk goedkoper mee uit is.

?Buitendijkse haven
Toen dit plan werd gepresenteerd, was het voor mij direct duidelijk: dit kunnen wij als gemeente financieel niet trekken. Een investering van ettelijke tientallen miljoenen euro?s, die niet maar zo even terug te verdienen zijn. Financieel een te groot risico voor een gemeente van 17.000 inwoners.
Projectontwikkelaars, die zich via de media meldden, hebben naar de gemeente toe nooit concreet gemaakt, hoe zij in het risico zouden willen deelnemen. Daar schiet je dus weinig mee op. Ook voor de toekomst zal een buitendijkse haven meer moeten zijn dan een overslaghaven.

?Jeugdbeleid
Binnen de gemeente Urk zijn er gelukkig veel voorzieningen, waar ook jongeren van kunnen profiteren. De gemeente steekt daar veel geld in. Op die manier investeer je in de toekomst van Urk. Zo draagt de gemeente ook flink bij in de kosten van bijvoorbeeld Buurtwerk en JOW. Toch zul je telkens de vraag moeten stellen, of tegenover de jaarlijkse bijdragen, ook voldoende ?rendement? staat. Jeugdbeleid en jongerenwerk gaan verder dan het uittrekken van een behoorlijk bedrag binnen de begroting.

?Grondbeleid
Het gemeentebestuur heeft jarenlang getracht de grondprijs zo laag mogelijk te houden. Invloeden van buitenaf, zoals van projectontwikkelaars, maar ook de bodemgesteldheid, duwen echter de prijzen voor de bouwkavels flink omhoog. Er wordt nu in ieder geval ook meteen geld afgezonderd voor beheer en onderhoud.

?Financiën
Gelukkig heeft de gemeente Urk weer een positief sluitende meerjarenbegroting. Dat is gelukt, dankzij een aantal forse bezuinigingsronden en een flinke meevaller door de verkoop van de WMO/Wavin-aandelen. Daardoor konden nieuwe belastingverhogingen achterwege blijven. En dat is ook goed, immers de belastingen op Urk zijn niet laag te noemen. Urk hoort zeker niet tot de categorie van rijke gemeenten en zal dus op de kleintjes moeten blijven letten.