Van wereldreiziger tot bouwer en kunstenaar; de geschiedenis van de familienaam Weerstand
AlgemeenDeze keer een familienaam die op Urk lijkt te zijn ontstaan, zo ontdekte onze genealogieliefhebber Andy Wernke. Het betreft de naam Weerstand, die ontstond na een aantal verbasteringen. ,,We vinden rond 1750 al een Geert en een Louwe Weerstand en die namen komen we nu nog steeds tegen op Urk. We beginnen in 1665 en eindigen in 2021 deze boeiende geschiedenis.’’
De familienaam Weerstand is op Urk ontstaan, en nog steeds woont bijna de helft van de naamdragers - zo’n 150 - op Urk. De stamvader is Jacob Weerstand, die rond 1665 is geboren. Over Jacob is niet heel veel bekend, ook niet of hij de achternaam al droeg, maar wel is bekend dat hij minimaal twee zoons heeft: Tijmen en Jan. Tijmen verhuist naar Durgerdam en zijn zoon Jacob Weerstand (1727-1809) is kapitein op een schip, genaamd Snoek en Bot, waarmee hij veel buitenlandse reizen maakte, onder andere naar Suriname. Tijmens broer Jan blijft op Urk wonen.
Jan trouwt in 1730 met Aaltje de Baas, die we ook wel terugvinden onder de naam Bazen Alijt, en met haar krijgt hij zes kinderen. Bij de doop van hun kinderen vinden we Jan niet terug onder een achternaam, maar onder zijn patroniem: Jan Jacobsz. Dit verandert in 1751. Jans oudste zoon Albert is verdronken en Jan koopt een graf voor hem. De namen die we dan op het hiervoor opgestelde document lezen zijn van vader Jan Jacobsz Weert en van zijn zoon Albert Jansz Weert. De eerste vermelding in deze familie van een achternaam, die al een beetje doet denken aan Weerstand!
De eerste keer dat we op Urk de achternaam in een wat bekendere vorm tegenkomen is in 1766. Het is wanneer Louwe Weerstand (1736-1810), de zoon van Jan, in het huwelijk treedt met Pietertje Geerts. Opmerkelijk genoeg wordt zijn achternaam dan geschreven als Weertstant. Ook bij de namen van de kinderen van Louwe en Pietertje wisselt de achternaam: het ene kind wordt gedoopt als Weerstandt, het andere weer als Weerstant. Uiteindelijk zou Weerstand de gangbare spelling worden. Waar de naam vandaan komt, en waarom de naam verandert van Weert naar Weerstand, is onduidelijk. Wel is het zo dat de bijnaam van Jan Jacobsz Weerstand (1705-1774) Schokker Jan was. Het zou dus zomaar kunnen zijn dat hij van Schokland kwam met de achternaam Weert, maar dat is dus niet zeker.
Alle Urker Weerstanden stammen van deze Louwe Weerstand af. Louwe heeft vier zoons: Albert, die slechts enkele dagen oud werd, Geert, Jan en Pieter. In dit deel gaan we in op de nakomelingen van Geert en Jan.
Veel verdriet
Geert Weerstand (1770-1814) en zijn vrouw Dirkje Bouwman hebben in totaal vijf kinderen, van wie enkele op jonge leeftijd overlijden. Zoon Louw overlijdt in 1829 op 20-jarige leeftijd als dienstplichtig soldaat. Gerrit Weerstand (1804-1890), de enige zoon van Geert die in het huwelijk treedt, zou uiteindelijk 85 jaar worden. Hij trouwt op 28-jarige leeftijd met Willempje de Boer. Zij is dan weduwe van Isaac Mol en heeft op dat moment al een dochter Helena, die uiteindelijk de grootmoeder zou worden van onder andere Bart Keuter (1876-1945). Gerrit en Willempje krijgen samen nog tien kinderen, maar ook hier worden de meeste kinderen helaas niet oud: zes kinderen halen hun achtste verjaardag niet. Hun jongste dochter Pietertje (1850-1946), getrouwd met Albert Meun, wordt daarentegen 95 jaar.
Zoon Andries Weerstand (geboren in 1834) heeft voornamelijk nakomelingen in de Zaanstreek en ook nog wel enkele nazaten op Urk, maar op Urk niemand meer met de achternaam Weerstand.
Jan Weerstand (1773-1810), ook een zoon van Louwe Weerstand en Pietertje Geerts, is getrouwd met Jacobje Schouten en zij krijgen acht kinderen, van wie de laatste na Jans overlijden wordt geboren. De twee volwassen geworden zoons in het gezin zijn Albert en Louwe. Van Albert overlijden de twee zoontjes als baby. Van Louwe overlijdt zoon Jan op 16-jarige leeftijd; Louwe’s andere zoon Okke bereikt de volwassen leeftijd en trouwt met Stijntje Visser.
Okke Weerstand
en Stijntje Visser
Okke Weerstand (1837-1911) en Stijntje Visser hebben tien kinderen, onder wie zoons Jan, Klaas en Louwe. Klaas Weerstand (1879-1904) blijft in 1904 als opvarende van de UK 48 op zee. Jan en Louwe hebben op Urk enkele bekende nakomelingen.
Het gezin van Jan Weerstand (1870-1947) en zijn vrouw Klaasje Jacobszoon bestaat uit negen kinderen. Zoon Okke Weerstand (1904-1983) is getrouwd met Riemda Korf en is bakschipper.
Een andere zoon is ook bakschipper van beroep: Frans Weerstand (1908-1981). Op 17 januari 1936 trouwt Frans met Heiltje Wakker, maar hun geluk is van korte duur, want op oudejaarsdag van datzelfde jaar overlijdt Heiltje, pas 25 jaar oud. Ze waren net geen jaar getrouwd. Zes jaar later hertrouwt Frans met Trientje van Slooten, met wie hij vijf kinderen krijgt. In 1944 wordt het gezin verblijd met de komst van tweeling Klaas en Auke. Zoals het een tweeling betaamt, zijn ze onafscheidelijk: zo worden ze beiden bakker én trouwen zelfs op dezelfde datum met hun vrouwen: 7 maart 1969.
‘Dubbele’ Weerstand...
Louwe Weerstand (1881-1953) trouwt met Jeltje Weerstand - inderdaad, zij heeft dezelfde achternaam. Zij hebben zes kinderen en hun zoons zijn Okke, Kees en Jan.
We pikken er even het gezin van Okke Weerstand (1913-2002) uit. Hij trouwt met de in Rotterdam geboren Hermina Jantina van Asperen, dochter van een tjalkschipper. De zoons uit dit huwelijk zijn Cees (1950) en Louw (1941) van het bouwbedrijf Gebroeders Weerstand, directeur van het visverwerkingsbedrijf Weerstand Vis Simon (1946), de officieel als steenhouwer geregistreerde maar nog beter bekend zijnde als kunstenaar Geert (1948) en timmerman Bert (1954).
Bijzonder ook in dit gezin zijn de sportgenen, want zowel Louw, Geert als Cees waren steunpilaren van het eerste elftal van Urk, met vader Okke als trouwe supporter. Trouwens ook zwager Meinie de Boer maakt deel uit van dat elftal en was zelfs later succesvol trainer van Urk 1. Hij was getrouwd met de helaas te vroeg overleden Jet (Jeltje), die voor de gymnastiek- en tennisclub op Urk zo’n belangrijke rol heeft gespeeld.
Kees Weerstand (1918-1982) is grondwerker van beroep en heeft vier kinderen met zijn vrouw Jannetje Post: Jeltje (1947-1990), Maarten (1955-1999), Louwe (1961-1961) en Sjoertje (1966), die gehuwd is met Jan Hakvoort.
Kees’ broer Jan Weerstand (1923-2006), de jongste zoon van Louwe en Jeltje, trouwde met Geertje Romkes. Jan en Geertje zijn op jonge leeftijd getrouwd: ze waren respectievelijk 19 en 18 jaar. Zij hebben vier zoons en zes dochters, van wie een zoontje Louwe en een dochtertje Jeltje heel jong zijn overleden. Hun drie andere zoons zijn Louwe (1950-2015), Klaas (1953) en Okke (1957).
De volgende keer in deze rubriek het nageslacht van Pieter Weerstand (1779-1854).
