Het eerste deel over de familie Loosman
Met onder andere diverse politieagenten, lichtwachters en een beheerder van het jeugdgebouw
Over de familie Loosman is al eerder het een en ander geschreven in de achternamenrubriek, maar over deze familie valt natuurlijk nog veel meer te vertellen. Het is een typische Urker achternaam; buiten Urk komt deze nauwelijks voor en zie je hem wel, dan kun je ervan uitgaan dat het om iemand gaat met Urker wortels. De achternaam zelf heeft te maken met een loods, iemand die schepen door wateren loodst. De spelling was destijds ook wel 'loots', dus was degene die schepen door wateren loodste de 'lootsman'. Later werd dit verbasterd tot Loosman en zo kwam de huidige achternaam naar boven drijven. In dit eerste deel zien we onder andere diverse politieagenten, lichtwachters en een beheerder van het jeugdgebouw terugkomen.
De familie Loosman is zoals gezegd een typische Urker achternaam en het begint allemaal bij de stamvader van de familie: Jelle Meijndertsz, die rond 1690 op Urk moet zijn geboren. De naam zegt in eerste instantie misschien niet zo veel, maar hij was destijds de burgemeester van Urk! Zijn naam wordt nog (als Jelle Meyndersz) genoemd op een uit 1736 stammende gedenksteen op Het Wakend Oog. De voornaam Jelle is er een die we later veel terugzien in de familie Loosman.
Jelle Loosman (1771-1847)
We gaan nu even snel door enkele generaties heen, om vervolgens bijna twee eeuwen verder te komen. De burgemeester Jelle had elf kinderen en van zoon Andries Loosman (1738-1785) en diens zoon Jelle Loosman (1771-1847) stammen alle Urker Loosmannen af. Jelle Loosman (1771-1847) trouwde met Geertje Koffeman, ook al zo’n typische Urker achternaam. Enkele kinderen van Jelle en Geertje zijn jong overleden. Ze hadden twee zoons: Andries (1807-1895) en Albert (1815-1844). In dit deel komen de nakomelingen van twee zoons van Andries Loosman aan bod.
Andries Loosman (1807-1895)
Deze Andries Loosman (1807-1895) werd op 24 september 1807 op Urk geboren en drie dagen later gedoopt. Dit is opmerkelijk genoeg gebeurd onder de naam Andries Loots. Bij zijn huwelijk met Aaltje Bakker vinden we hem voor het eerst terug onder de naam Andries Loosman. Naast visserman was hij ook actief als lichtwachter en politiedienaar en was zo dus een veelzijdig man. Met Aaltje Bakker heeft hij vijf kinderen gekregen: naast twee jong overleden kinderen waren dit Jelle, Marijtje en Jan. Ruim drie jaar na de geboorte van Jan is moeder Aaltje Bakker op 41-jarige leeftijd overleden. Vader Andries zou niet hertrouwen en bleef ruim 45 jaar weduwnaar. Hij overleed in 1895 op de gezegende leeftijd van 87 jaar.
Jelle Loosman (1834-1906)
De oudste zoon van Andries en Aaltje was Jelle Loosman (1834-1906). Hij trad in de voetsporen van zijn vader en werd lichtwachter. Dit is hij ook nog een tijdje op het – toen al ontruimde – Schokland geweest. Vlak na de geboorte van zijn jongste kind kwam hij hier te werken. In 1893 had hij het na vijftien jaar op het eenzame Schokland wel weer gezien en keerde terug naar Urk.
Jelle trad in 1859 in het huwelijk met Grietje Romkes. Naast dochter Aaltje en een jong overleden zoon waren Jelle en Grietje de ouders van Andries, Hendrik, Lubbert, Jan en Klaas. Van oudste zoon Andries zijn er nu geen Loosman-nazaten meer op Urk. Zijn enige kleinzoon met dezelfde achternaam, ook een Andries Loosman, is in 1951 op 22-jarige leeftijd tijdens zijn werk als heier verongelukt na het omvallen van een hei-installatie. Nazaten via vrouwelijke lijn heeft Andries (1859-1922) nog wel, via dochters Grietje (getrouwd met Dirk Bakker, Derk van Marretjen) en Geertje, met haar man Klaas Post bekend onder de bijnamen Klaas en Gaart van Pernis.
Hendrik Loosman (1863-1940)
De derde zoon van Jelle en Grietje, en de tweede die de volwassen leeftijd heeft behaald, was Hendrik Loosman (1863-1940). Hij trouwde op jonge leeftijd met Trijntje Buter, van wie haar wortels in Schokland lagen. Hendrik zelf was er ten tijde van zijn huwelijk in 1884 werkzaam; hij was namelijk sinds twee jaar de tweede lichtwachter, naast zijn vader Jelle. In tegenstelling tot vader Jelle hield zoon Hendrik het hier niet heel lang vol, want na bijna drie jaar stopte hij al met dit werk en vervolgde als visserman zijn verdere loopbaan. Bijna een jaar hierna werd hun eerste kind geboren: dochter Grietje. Naast nog drie andere dochters waren Hendrik en Trijntje de ouders van twee zoons: Pieter (1891-1971) en Jelle (1896-1972).
Pieter Loosman (1891-1971)
Hendriks oudste zoon Pieter Loosman (1891-1971) stond op Urk beter bekend onder zijn bijnaam Pieter van ’t Jeugd. Niet zo gek, want hij was beheerder van het jeugdgebouw. Als eerste trouwde Pieter met Marretje de Vries, die helaas na twee jaar huwelijk in het kraambed overleed. Hun dochter Trijntje (Trien) was getrouwd met timmerman Wilhelm Hilbartus Schraal.
Pieter hertrouwde na drie jaar en wel met Berendina Korf (Dient van Tromp), met wie hij nog zes kinderen zou krijgen. De eerste was Tromp Loosman (1922-2017), werkzaam als politieagent. Zijn vrouw Maria Lammertina Hoftijzer was weliswaar in Maassluis geboren, maar had een Urker moeder: Eltje Post. Na Tromp volgden zoons Hendrik (1924-2002) en Dirk (1929-2006). Dochter Marretje (Marrie, 1931-2017) bleef ongehuwd, werkte een tijdje in Den Haag en in Kampen en verhuisde in 1985 weer terug naar Urk. Dochter Grietje (Griet, getrouwd met Evert van den Berg) werd in 1933 geboren. De jongste in het gezin was zoon Jelle (1936-2016). Hij was anderhalf jaar actief als marinier in Nieuw-Guinea en had toen net verkering gekregen met Geertje Ruiten. Vlak na zijn thuiskomst trouwden ze en woonden sinds hun trouwdag aan de Zeeasterstraat. Jelle werkte bijna veertig jaar bij het Laboratorium voor Grondonderzoek in Delft en werkte na zijn pensioen nog als chauffeur voor de UK 1. In het gezin van Jelle en Geertje werden drie kinderen geboren: Anneke, Piet en Tiemen.
Jelle Loosman (1896-1972)
Jelle Loosman was de jongste zoon van Hendrik Loosman en Trijntje Buter. Vlak na zijn huwelijk met Harmpje Hoefnagel ging het gezin in Wormer wonen, waar Jelle actief was als fabrieksarbeider. Zeven van hun negen kinderen werden hier geboren. Na de twee jong overleden zoons Steven, op Urk overleden na slechts een maand, en Hendrik, op 18-jarige leeftijd overleden aan tuberculose, zag Gerrit in 1921 het levenslicht. Net als zijn neef Tromp is hij politieagent geweest, maar daarnaast ook IJsselmeervisser, grondwerker en transportarbeider. Toen hij in 1947 op Urk met Dina Post trouwde, was hij woonachtig in het Zuid-Hollandse Schiedam, waar zoons Jelle (1948) en Albert (1950) werden geboren. Ook woonde het gezin een tijdje in Deventer, waar Hendrik in 1959 ter wereld kwam. Tussendoor was Harmpje in 1953 op Urk geboren. Het gezin keerde in 1966 weer terug op ‘de Bult’, waar nakomertje Steven (1970) het gezin compleet maakte.
Het vierde kind van Jelle Loosman en Harmpje Hoefnagel was een dochter, Trijntje (1923-1995), die ongehuwd zou blijven. Vijfde kind – en de tweede Hendrik – overleed als baby. Zesde kind Pieter (Piet, 1928-2016) woonde met zijn vrouw Marrie de Vries en twee kinderen in Emmeloord, waar hij de vrachtwagen bemande voor de gemeente Noordoostpolder. Piet en Marrie zijn wel op Urk begraven.
De volgende twee kinderen van Jelle en Harmpje waren twee dochters: Marretje en Hendrikje. Marretje (Marie, 1932-2014) had samen met haar man Jaap Post een groot gezin van maar liefst achttien kinderen. Net als de gezinnen van Meindert en Annegina de Boer en Klaas en Wybrigje de Boer, die eveneens achttien kinderen tellen, het grootste gezin op Urk. Hendrikje Loosman (Hennie, 1934-2022) is afgelopen mei overleden en had vijf kinderen met haar man Teunis Bakker (van Orca Vis), die bekendstaat als nestor van de Urker visindustrie.
Hendrik Loosman (1938-2014) was de jongste. Hij is geboren toen het gezin weer vanuit de Zaanstreek naar Urk verhuisd was. In 1960 trad Hendrik in het huwelijk met Geertjen Molenaar en al snel werden zoons Jelle en Fokke geboren. De vrouw van Jelle, Marijke Loosman-Pasterkamp, kreeg in 2006 een oorkonde en een speldje omdat zij toen 25 jaar organist was van De Ark. Dochter Harmke was de derde; zij is getrouwd met Harm Post, één van de ‘Jongens van de Fant’. Na zoon Pieter (1967) volgden de vier jongste dochters: Willie, Tina, Vrouwke en Greetje. Laatstgenoemde is getrouwd met Thijs van Urk, die nog een tijd werkzaam is geweest als administratief medewerker bij Het Urkerland.
Hiermee zijn de takken van Andries en Hendrik behandeld, de twee oudste zoons van Jelle Loosman (1834-1906). In het volgende deel komen de nakomelingen van Lubbert, Jan en Klaas Loosman aan bod. Dit waren de drie jongste zoons van Jelle Loosman. Ook in die tak komen we weer genoeg op Urk bekende Loosmannen tegen.
