Stikstof (3)
Zoals ik de vorige keer in Puur Natuur vermeld heb, nu nog een paar oorzaken van schade in de natuur waar de boeren en de vissers de prijs voor moeten betalen, maar waar ze part noch deel aan hebben. Ten eerste is het aantal geregistreerde honden in Nederland op dit moment ruim 1,9 miljoen. Tel je daar de niet-geregistreerde bij, dan zijn dit er samen meer dan twee miljoen. Stel dat deze gemiddeld 200 gram poep produceren, dan kom je op 400.000 kilogram hondenpoep per dag. Het gehalte aan stikstof van hondenpoep is 5%. Ik weet niet hoeveel er in de daarvoor bestemde vuilnisbakken komt en hoeveel er in het openbaar groen terechtkomt, alsook de hoeveelheid die door bijvoorbeeld de hondenuitlaatservice (H.U.S.) rechtstreeks in de Natura 2000-gebieden terechtkomt. Maar het is in totaal meer dan de totale uitstoot vanuit de veehouderij. Ten tweede zijn er in de winter in Nederland ongeveer drie miljoen grasetende ganzen, waarvan er ongeveer 600.000 broedparen zijn. Deze broedparen hebben hun nesten bijna allemaal aan de randen van de natuurgebieden, zoals op Urk bij de Witte en Bruine Zandvlakte. De broedperiode is 28 dagen en daarna duurt het nog tien weken voordat de jongen, vijf per paar, kunnen vliegen. Dus in een periode van 3,5 maand poepen deze vogels in de natuurgebieden en grazen ze overdag het gras dat voor de koeien bestemd is weg, alsook bij de akkerbouwers de wintergranen. Als je dan bij een broedkolonie langsfietst of -loopt, dan ruik je de ammoniak (stikstof) al van verre. Maar de jacht op deze vogels is zeer beperkt toegestaan en het overwinteren van wilde ganzen is pas na 1970 in Nederland op gang gekomen. Ten derde: in mijn jeugd kende ik de aalscholver alleen van een plaatje. Zo rond de jaren 80 van de vorige eeuw gingen deze vogels zich in Nederland vestigen. Een van de oorzaken hiervan was de beplanting met bomen in het Oostvaardersplassengebied in Zuidelijk Flevoland. Deze bomen waren ideaal om hun nesten in te maken. Tijdens de broedtijd eten deze vogels dagelijks één kilogram vis en halen deze uit het IJsselmeer. Nu is dit zo eiwitrijk dat er in de poep heel veel stikstof zit, die zo scherp is dat de bladeren van de bomen onder de nesten totaal verbranden. Aan het eind van de vorige eeuw was het aantal zo groot dat er soms hele wolken met aalscholvers boven het IJsselmeer vlogen. Deze vogels hebben het IJsselmeer leeggevreten, de visserman brodeloos gemaakt en de bomen in het Oostvaardersplassengebied letterlijk en figuurlijk doodgescheten. Ik zou zo nog wel even door kunnen gaan, maar ik hoop dat het voor eenieder duidelijk is dat het stikstofprobleem niet door de landbouw alleen veroorzaakt is. En als wij onze natuur puur willen houden, laten wij dan eens gaan luisteren naar de boeren, vissers, schaapherders, jagers en bijenhouders. Dan weet ik dat de natuur weer puur wordt.
Jacob van Veldhuisen
j.vanvelduisen@kpnmail.nl