Heeft de snorfiets nog toekomst
Alle snorfietsers moeten per 1 januari 2023 verplicht een helm op. Met deze regel hoopt de overheid het aantal gewonden en doden terug te dringen. Toch creëert deze nieuwe regel onbewust een nieuw slachtoffer: de snorfiets zelf.
Rustig een kopje koffie doen zat er de afgelopen dagen niet in voor Lub en Meindert, eigenaren van L.Kramer Tweewielers aan het Foksdiep. De ene klant heeft de deur nog niet achter zich dichtgetrokken of de volgende staat al binnen en roept: ,,Ik zoek een helm." Dat de helmplicht al drie dagen van kracht was, wisten de klanten wel, maar het berichtje over een politiecontrole bij de fietsbrug gaf velen het laatste zetje: toch maar een helm aanschaffen om geen bekeuring van 100 euro te riskeren. Tijdens het afrekenen kijkt een klant met een bedenkelijk gezicht nog even rond in de showroom. ,,Waarom zou ik nog op een snorfiets rijden als het enige voordeel daarvan niet meer geldt. Dan kan ik net zo goed op een bromfiets rijden. Die mag 45 kilometer per uur."
Direct populair én omstreden
Het bestaan heeft de snorfiets juist te danken aan de helmplicht die in 1975 werd ingevoerd voor bromfietsers. Deze nieuwe regel zorgde voor veel gemopper bij bromfietsers, want de helm was een ramp voor zorgvuldig gebeeldhouwde kapsels. Als oplossing werd in 1976 de tragere snorfiets op de markt gebracht, waarbij de helm niet verplicht was. Op Urk viel het nieuwe vervoersmiddel ook al snel in de smaak, zo vertelt Frans Kramer, die in 1988 een eigen winkel begon in tweewielers. ,,Het was echt een uitkomst voor de Urkers die er mee naar de vis reden. Voor hen was een helm vreselijk, want die begon op den duur behoorlijk te stinken naar vis."
Al snel reden er vele Citta's, Benelli's en Peugeot Rapido's over Urk. ,,Ik denk wel dat 80 procent van alle gemotoriseerde tweewielers op Urk snorfietsen waren." Toch was er ook al snel kritiek op het voertuig, omdat er veel misbruik van gemaakt werd, vooral door jongeren. ,,Ze vonden de snorfiets toch te langzaam en gingen hem opvoeren. Dat was niet zo moeilijk, want het vermogen was al aanwezig, alleen was dat technisch begrenst." Frans zag steeds meer opgevoerde snorfietsers, soms wel naar 90 kilometer per uur. Dat leidde ertoe dat eind jaren '90 de discussie ontstond om ook een helmplicht in te voeren voor de snorfiets. ,,Vanuit Den Haag dreigde er toch een helmplicht te komen, waardoor de populariteit direct begon af te nemen. Het is uiteindelijk nooit gebeurd door veel tegengas van belangenorganisaties."
De helmplichtdiscussie verdween langzaam naar de achtergrond, ten goede van het imago van de snorfiets. Officiële cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek laten zien dat het aantal geregistreerde snorfietsers in 2022 is verdubbeld ten opzichte van 2007. Vorig jaar telde Urk 1982 snorfietsen en 387 bromfietsen. Ook bij alle andere motorvoertuigen in Nederland was er sprake van een groei. Een nadelig effect was dat de Nederlandse wegen steeds drukker en daardoor ook onveiliger werden. In Den Haag werd daardoor hard gezocht naar een manier om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen. Al snel klinkt weer de roep om een helmplicht voor de snorfiets, deze keer met succes. Het kabinet gaat overstag en besluit in 2021 dat vanaf 1 januari 2023 het dragen van een helm verplicht is op de snorfiets.
Dan maar (tijdelijk) een helm
Direct na de invoering wordt de nieuwe regel al streng gehandhaafd door de politie. De afgelopen dagen zijn er, zonder eerst een waarschuwing te krijgen, al meerdere snorfietsers bekeurd op Urk voor het niet dragen van een helm. Reden genoeg voor snorfietsers om direct een helm te kopen. In de winkel van Lub Kramer is het de afgelopen dagen dan ook een komen en gaan van klanten. ,,Maandag had ik aan het begin van de dag twintig helmen op voorraad. Aan het einde van de dag had ik er nog maar twee. De dagen erna was het precies hetzelfde verhaal."
Lub ziet de gevolgen van de helmplicht voor de snorfiets ook somber in. ,,Ik merk dat veel klanten een helm aanschaffen met de gedachte: het moet nu maar even zo, maar waarom zou ik nog een snorfiets blijven rijden als ik op een bromfiets een stuk harder mag. De andere groep die absoluut geen helm wil, is geneigd om over te stappen naar de elektrische fiets. Je gaat even hard als een snorfiets en dat zonder helm." Doordat de snelheid van een snorfiets lager ligt, is het dragen van een lichtere NTA-gekeurde helm ook voldoende. Die helm is oorspronkelijk ontworpen voor de speed pedelec, een elektrische fiets met een snelheid tot 45 kilometer per uur. Maar volgens Lub zal het uiteindelijk niks uitmaken. ,,Het blijft uiteindelijk een helm en daar zitten veel mensen niet op te wachten."
De toekomst van de snorfiets
De invoering van de helmplicht kan zomaar het kantelpunt betekenen voor het voortbestaan van de snorfiets. Niet alleen door de vele alternatieven, met elk zijn eigen voordelen, maar ook door de tegenwoordige mogelijkheid om een snorfiets makkelijker om te laten keuren naar een bromfiets. In het verleden moest je daarvoor met je snorfiets naar Zwolle, maar het RDW werkt aan een beleid dat tweewielerzaken de bevoegdheid geeft om snorfietsen om te laten keuren.
Op de vraag of de helmplicht het begin van het einde betekent voor de snorfiets, komt een voorzichtig ja. ,,Elektrisch is de afgelopen jaren steeds populairder geworden, zowel bij fietsen als brommers. Onze overheid ziet ook iedereen het liefst met een elektrisch vervoermiddel, dus wordt dit zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt. En omdat het laten omkeuren van je snorfiets nu ook een stuk makkelijker is, zie ik zelf geen reden meer waarom je nog op een snorfiets blijft rijden. Ja, je mag ermee op het fietspad rijden, maar dat is vooral een voordeel voor grote steden. Op Urk ligt er naast elk fietspad wel een autoweg."
Het is natuurlijk nog afwachten wat de landelijke helmplicht uiteindelijk gaat betekenen voor de toekomst van de snorfiets, maar de verkoop is de afgelopen maanden al sterk gedaald. Dat de helmplicht gaat bijdragen aan meer veiligheid in het verkeer, ziet Lub ook niet direct gebeuren. ,,Met minder snorfietsers en meer bromfietsers, gaat het op de autoweg een stuk drukker worden. Ik zie het daardoor wel vaker misgaan. Maar ja, dat moet blijken in de toekomst." De komende tijd verwacht Lub wel druk te zijn met klanten die hun snorfiets komen omzetten, want: ,,De met brandstof aangestuurde brommers zullen niet direct verdwijnen op Urk, gezien de grote populariteit onder de jongeren. Toch zal er ooit een dag komen dat je alleen nog maar elektrisch kan rijden. Dat zal een hele saaie koningsnacht worden." Lachend komt hij al snel met een oplossing. ,,Rondrijden met een speaker achterop."