Oe oud was ie?
Recent werd de politiek bijgepraat over de zorg, met name ten aanzien van de huidige druk. Deze problemen komen bovenop een probleem waar ik nog niet veel over gehoord heb. Elk jaar wordt in Het Urkerland een overzicht gegeven van iedereen die in het jaar overleden is, met ook de leeftijd bij overlijden. Bij het laatste overzicht leek me op het eerste gezicht dat Urkers niet oud worden. Na het invoeren van alle leeftijden in een database en een simpele analyse, werd dat vermoeden bevestigd.
Een paar feiten:
In 2022 overleden op Urk 113 mensen op een gemiddelde leeftijd van 70 jaar. Bijna de helft van de overledenen was vrouw (48%). Van de 54 vrouwen was de gemiddelde leeftijd 74 jaar en van de 59 mannen 67 jaar. Voor Nederland zijn deze cijfers alleen nog voor 2021 beschikbaar (dus slag om de arm). De gemiddelde leeftijd van alle Nederlanders in dat jaar bij overlijden was 81 jaar. Dit was bijna 80 jaar voor de mannen en 83 jaar voor de vrouwen. Oeps! Dat betekent dat de gemiddelde Urker zo'n 10 jaar eerder overlijdt dan de gemiddelde Nederlander.
Dit is natuurlijk geen diepgaande analyse en er zijn waarschijnlijk veel corrigerende factoren nodig. Zo is de gemiddelde leeftijd bij overlijden in Nederland tussen 2019 en 2021 met iets meer dan een half jaar afgenomen. Dit is waarschijnlijk het gevolg van de COVID-pandemie. In hoeverre dit effect heeft gehad op Urk weet ik niet, maar 10 jaar is wel heel veel. Navraag bij de GGD Flevoland leert dat men wel op de hoogte is maar geen duidelijke verklaring heeft. Ik durf wel een voorzichtig voorzetje te maken, want ik doe daar zelf ook wel deels aan mee. Ik denk aan voedingspatronen en leefstijl. Een Urker heeft meer chronische ziekten, zoals suikerziekte, longziekte, hart- en vaatziekten en beweegt minder. En toch vindt 84% van de Urkers (van ouder dan 20 jaar) dat ze in een goede tot zeer goede gezondheidstoestand zijn (voor de Nederlander is dit 76%). Nou maakt dat niet een 10 jaar eerder overlijden goed, maar het geeft aan dat met meer ziekte er toch een andere perceptie kan zijn en misschien wel een betere kwaliteit van leven.
Maar wat het ook mag zijn, dit verdient aandacht van niet alleen de politiek maar ook de bevolking. Vooral nu ook de voorziening van zorg op Urk zich ook nog eens in de probleemzone bevindt.
Jan Bakker