Krimpflatie
'Wat lees je daar?' Zoals gebruikelijk leest Jacob na de kost een stuk uit de Bijbel. Meestal gebruikt hij daarvoor het gedeelte van de dagtekst. Waardoor het soms een verrassing is wat hij leest. Zo ook deze keer. 'Jullie maken de efa kleiner, jullie maken de sjekel zwaarder en jullie knoeien met de weegschaal.'
Dat gedeelte wil ik straks even nalezen. Dit is akelig actueel. Vanmorgen pakte ik een fles slaolie uit mijn voorraadkast. Aan de buitenkant zag ik niks opmerkelijks. Maar mijn oog viel op de inhoud. 870 ml. Wat een raar getal. Normaal zit er toch een liter in zo’n fles? En om nou te zeggen dat die fles goedkoper is geworden…
In het begin van mijn arbeidzame leven heb ik twee jaar in de Aldi gewerkt. Een tijd waarin je de prijzen van alle producten uit je hoofd moest kennen. Inclusief de wekelijkse aanpassingen. Ging ik ergens anders boodschappen doen, hoorde ik mezelf zeggen: 'Nee, niet doen, bij ons is het goedkoper.' Omdat dat gedrag helemaal niet bij mij past, beloofde ik mezelf dat wanneer ik met dit werk zou stoppen, ik alle prijzen subiet zou vergeten. Voor zover het kan, wil ik ontspannen boodschappen doen.
Maar sinds een aantal maanden merkte ik dat ik met dezelfde boodschappen steeds duurder uit was. En dus ging ik noodgedwongen op de prijzen letten. Die werden bijna wekelijks stilzwijgend verhoogd! Iets anders wat me opvalt, is dat de beloofde inhoud niet altijd met de werkelijkheid strookt. In de keuken is mijn weegschaal mijn rechterhand. Als je met kleine hoeveelheden werkt, zul je het niet merken, maar een pak suiker bevat zelden een kilo. Ook de roomboter tikt oftug minder aan dan de beloofde 250 gram.
Is dat eerlijk? Wat ook oneerlijk voelt, is dat dezelfde producten van hetzelfde merk in Nederland veel duurder zijn dan bijvoorbeeld in Duitsland. Wie bedenkt dat verschil of wie plukt daar de vruchten van?
Maar wat voor mij wel de boventoon voert is het nieuwe fenomeen. Daar is zelfs een nieuw woord voor bedacht. Krimpflatie. Sinds kort hebben we kleine flesjes curry en mayo in de koelkast staan. Die zijn zo leeg. Dat is een bewuste keus, zo lees ik op de website. Er zijn steeds meer kleinere huishoudens die te lang doen met zo’n grote fles. Best een plausibele verklaring. Wat dan weer niet zo klopt is dat je voor die nieuwe verpakking wel hetzelfde mag betalen.
Ook de flessen ‘gezonde’ ranja worden opeens aangeboden in een nieuwe verpakking. Maar voor dat flesje met minder inhoud, mag je zelfs meer betalen. Wat is dat voor stiekem gedrag. Als ze meer in een verpakking stoppen, staat het er met koeienletters op. Bij minder noemen ze het ‘verbeterde receptuur’. Binnen de mazen van onze wetgeving is dit alles schijnbaar legaal. Wat maakt het dan dat het bij mij zo niet voelt?
Omdat de Bijbel mijn kompas is. Amos moet van God woorden spreken aan diegene die zich overgeven aan zulke wanpraktijken. Jullie die de armen kwaad willen berokkenen en uit zijn op de ondergang van de machtelozen van dit land, luister! Jullie kopen de zwakken voor een handvol zilver en jullie zeggen: ‘Ook het kaf verkopen we als graan!’ Dit zweert de HEER bij de trots van Jakobs volk: Nooit zal Ik een van jullie daden vergeten. Het klinkt misschien gek, maar deze woorden bieden mij wel troost. God weet ervan.